Nauczanie

24.11.2003

Temat: Piąte przykazanie

Teksty: Mt 5,21 – 26; Ps 29          Chrystus mówi bardzo wyraźnie: „Słyszeliście, że powiedziano przodkom: «Nie zabijaj!»; a kto by się dopuścił zabójstwa podlega sądowi”. Potwierdza, że stare prawo obowiązuje, czyli nikogo nie wolno zabijać nigdy. Zostaniesz osądzony zgodnie z prawem, czyli śmierć za śmierć.
          Jednak Chrystus mówi więcej, pogłębia zrozumienie tego prawa. „Każdy, kto się gniewa na swojego brata, podlega sądowi”.  Czyli poprzeczkę stawia nieporównywalnie wyżej niż samo przykazanie - nie zabijaj. Jeśli się ktoś gniewa, i tu jest mowa o gniewie nieuzasadnionym (fragment, w którym Jezus wyrzuca ze świątyni przekupniów, to jest gniew uzasadniony), wynikającym z nieuporządkowanego życia, niepokoju wewnętrznego itd., to taki gniew powoduje, że osoba gniewająca się musi być osądzona.
          Dalej czytamy, że ten, który by powiedział bratu swemu „raka” podlega karze, po uprzednim wyroku sądu. Owo słowo „raka” oznacza osobę upośledzoną.
          Gniew wewnętrzny, uzewnętrznia się wyzwiskami, bo ten, kto jest wewnętrznie nieopanowany, gniewliwy, poniża lub przeklina kogoś. Powiedzenie komuś „głupcze”, „jesteś ograniczony psychicznie”,  podlega karze.
         Kolejnym owocem gniewu jest powiedzenie komuś „bezbożniku”. W kulturze semicko-greckiej takie określenie dotyczy spraw religijnych, jest synonimem niegodziwości religijnej.
          Podsumowując to – Jezus nie zmienia przykazania, ale poszerza jego rozumienie bardzo głęboko. Wchodzi jakby w źródło zabijania i pokazuje również, jak można zabić człowieka w białych rękawiczkach. Czyli najpierw się gniewam na kogoś, potem mam niekontrolowaną lawinę wyzwisk na tego człowieka i ostatecznie zabijam tego człowieka duchowo. Niestety z czymś takim spotykamy się dosyć często. Tego typu zabijanie duchowe prezentują rodzice, którzy od wczesnych lat życia swojego dziecka, kierują do niego różnego rodzaju wyzwiska i epitety tego typu: „jesteś nieukiem, do niczego się nie nadajesz, jesteś beznadziejny, jesteś do niczego” itd. Tacy ludzie zewnętrznie są żyjący, a wewnętrznie niestety martwi.
          Chrystus w tym przykazaniu broni godności człowieka, broni jego delikatności i wrażliwości, którą posiada każdy w sobie i mówi nam: „Uważaj, nie wypowiadaj żadnych słów pochopnie, ponieważ możesz naprawdę przez słowo zabić człowieka”.
          Następne wersety od 23 -26 zawierają inną myśl. Mówią one o pierwotnej wspólnocie, w której ludzie się doskonale znali.
          Trwanie w złości, w gniewie jest niezgodne z wolą Bożą i niegodne Boga. Jest też niegodne człowieka wierzącego. Wówczas modlitwa takiego człowieka jest zupełnie bezowocna. To znaczy, że jeżeli przychodzisz na spotkanie i jesteś człowiekiem trwającym w gniewie, to nie masz prawa się modlić, bo to nie ma sensu, dlatego, że zaprzeczasz istocie tego, czym jest Bóg. W omawianym fragmencie jest pokazany przykład, który mówi, że jeżeli wiesz, że ktoś we wspólnocie ma coś przeciwko tobie, a nie pojednasz się z nim, powinieneś wrócić się i z nim pojednać. Jest to tylko możliwe we wspólnocie, która się dobrze zna. Poniekąd dotyczy to także i nas. W tekście jest powiedziane więcej, że jeżeli ktoś tobie nie przebaczył, ty powinieneś się z nim pojednać. W ten sposób uczymy się miłości rzeczywistej do drugiego człowieka. Ewangelista Łukasz w 12, 8-10 to samo mówi: „Nie odważ się wchodzić na spotkanie w gniewie, najpierw idź i pojednaj się, bo inaczej on cię oskarży i wsadzi do więzienia, aż nie oddasz ostatniego grosza”.
          To jest bardzo jednoznaczne wymaganie Jezusa. Ja nie mam prawa mówić, że są w tej sytuacji wyjątki. Nie ma tu żadnej taryfy ulgowej. Dlaczego? Bóg nie ma wtedy do ciebie dostępu, dlatego, że jesteś zamknięty na drugiego człowieka, na którego się gniewałeś, czy którego obraziłeś w sposób taki, że go duchowo zabiłeś. Myślę, że te słowa, które Chrystus do nas powiedział są na tyle ważne, że nie możemy wobec nich być obojętni.